Liefhebben: Aandacht, energie en rust
Afgelopen weken heb ik twee interessante presentaties bijgewoond. De eerste presentatie ging over de opkomst en impact van kunstmatige intelligentie en de tweede over de zoektocht naar levensgeluk. Deze onderwerpen raken aan cruciale vragen over de toekomst van ons werk en de manieren waarin we ons geluk kunnen vinden in een snel veranderende wereld. Hieronder deel ik enkele inzichten uit beide lezingen.
Kunstmatige intelligentie (AI) is een technologie die steeds meer menselijke taken kan uitvoeren. Waar vroeger een computer, oftewel de rekenmachine, rekensommen voor je kon oplossen, kan een computer tegenwoordig met je praten, een hijskraan in de haven bedienen bij het uitladen van een containerschip en de containers op vrachtwagens laden. Tegenwoordig kun je naar een online dokter die op basis van gesprekken en foto’s een diagnose kan maken en een behandeling kan voorstellen. De intelligente van computers verdubbelt ongeveer iedere twee jaar, dat houdt de mens niet bij. Wat doen wij als mens dan straks? Over 10 jaar is een computer 2 X 2 X 2 X 2 X 2 = 32 X zo intelligent. Wie denkt na over de gevolgen hiervan? Wat voor werk gaan wij doen? Waarom is de mens er eigenlijk? Het hele leven wordt teruggebracht tot een logisch denkende computer, die op basis van de logica en rede tot een volgende stap over gaat.
Onze jongeren, waaronder onze examenkandidaten die woensdag de examenuitslag horen, staan tussen nu en zes jaar in de samenleving waarin deze vragen relevant zijn. Wat is de impact van de toenemende intelligentie van computers? Een belangrijke vraag is: Wat ga ik doen als een computer mijn werk overneemt? Hoe vind ik mijn levensgeluk, waarin energie en vrede een rol spelen? Hoe leid ik een zinvol leven, een leven waarin ik dingen wil ondernemen en tegelijkertijd zeg dat het goed is?
De tweede lezing, gegeven door een psycholoog, ging over levensgeluk. In de psychologie wordt veel onderzoek gedaan naar levensgeluk. In deze lezing werd geluksgevoel gekoppeld aan gelukshormonen. Er zijn verschillende gelukshormonen die vrijkomen bij verschillende activiteiten. Daarin werden mij twee dingen duidelijk: Het korte termijn gelukshormoon dopamine, dat steeds meer wordt aangemaakt door smartphonegebruik, en de echte verbinding met mensen, wat zorgt voor een heel hoog geluksgevoel.
Het aanmaken van dopamine gebeurt veel door smartphonegebruik. Daarom is de smartphone zo verslavend. Dit geeft een direct geluksgevoel, maar gaat ook snel weer voorbij. Daarentegen zorgt fysieke interactie, zoals echte ontmoetingen, voor het hoogste geluksgevoel. Dat kan niet via de computer, smartphone of wat voor digidingen dan ook. Met elkaar praten, lachen, huilen, tijd doorbrengen – alles wat echt contact is – brengt langdurig geluk voort, net als sport, spel en muziek maken.
We zijn gemaakt voor echte interactie met elkaar. Dat is liefhebben, zoals God het heeft bedoeld. Heb je naaste lief als jezelf. Het is een serieuze vraag hoe we liefhebben een plek blijven geven in onze samenleving. Bij deze de oproep om liefhebben door echte aandacht boven het smartphonegebruik te stellen.
Ronald Schaefer, plaatsvervangend rector